Urakus nedir?
Urakus, bebek anne karnındayken gelişmeye başlayan ve hamileliğin ilk haftalarında açık olan tüp şeklinde bir yapıdır. Göbek kordonu içinde bulunan yapılardan biri olan allantois ile bebeğin mesanesinin üst kısmının arasında yerleşmiştir. Bu açıklık normal olarak hamileliğin 12. haftasında tamamen kapanır ve bir kordon şeklini alır.
Urakus Anomalileri Neleredir?
Urakus anomalileri urakusun hamilelik sırasında kapanmaması nedeniyle ortaya çıkar. Sınıflandırılması urakusun açıklık kısmına ve derecesine bağlıdır.
Patent urakus, urakusun bütünüyle açık kalmasına denir. Bu durumda mesane ile göbek arasında açık bir kanal vardır ve göbekten idrar sızıntısı olur.
Urakal kist, urakusun göbek ve mesane kısımlarının kapanıp aradaki bir kısmının çık kalması durumuna verilen isimdir. Urakal kist genellikle mesane kubbesine yakın kısımda oluşur.
Urakal sinüs, urakusun göbek tarafında ince bir kısmının açık kalması nedeniyle olur. Bu açıklık kör sonlanır mesaneye kadar uzanmaz.
Urakal divertikül ise mesane kubbesinde ki urakus kısmının açık olması ancak göbeğe kadar uzanmaması durumuna verilen isimdir.
Klinik Bulgular ve Yakınmalar Nelerdir?
Çocuklukta ortaya çıkan urakal anomaliler ya göbekte akıntı yakınması ile veya enfekte olan urakus kistinin bulguları ile ortaya çıkar. Genellikle ilk 3 ay içinde göbek akıntısı görülürken 3 yaşından sonra urakus kistine ve enfeksiyonuna bağlı bulgular orataya çıkarı. Bu durumda karın ağrısı, göbek altında şişlik, kitle gibi bulgular görülür.
Göbekten berrak idrar benzer sıvı gelişi çoğunlukla patent urakusu düşündürür. Kanlı veya bulanık akıntı varsa urakal sinüs veya kiste bağlı olabilir.
Urakal anomaliler başka nedenlerle yapılan karın ultrasonografisinde tesadüfen bulunabilir. Bırakılan ve ameliyat edilmeyen urakal anomalilerin kanser riski taşıyıp taşımadığı bilinmemektedir. Bu nedenle bulgu vermeyen ve tesadüfen bulunan urakus anomalilerinde koruyucu urakus eksizyonunun değeri tartışmalıdır.
Tanı Nasıl Koyulur?
Çocuğunuzun yakınmasına göre yapılacak radyolojik görüntüleme yöntemleri değişir. Göbekten berrak sıvı akıntısı veya idrarın olduğu patent urakus durumunda tanıyı koymak için sondalı işeme sistogramı veya göbekten kateter ilerletilerek ilaçlı röntgen (sinografi) çekilir. Ancak işeme sistogramı hem patent urakusu hem de mesane ve idrar yolunu göstermesi nedeniyle tercih edilen bir yöntemdir.
İdrar yolları ve böbreklerde anomali riski az olmakla birlikte bunların değerlendirilmesi için ultrasonografi yapılmalıdır. Birkaç milimetreden daha büyük olan urakus kistleri ultrasonografi ile görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonu sonrasında yapılan ultrasonografide mesane üzerinde urakal kist saptanabilir. Enfekte olan urakus kistleri oldukça büyük boyutlara ulaşarak çevre dokularda hatta karın içinde enfeksiyona neden olabilirler. Şüpheli durumlarda bilgisayarlı tomografi de tanı için yararlı olabilir ancak rutin değerlendirmenin içinde değildir.
Tedavi nasıl yapılır?
Bulgu veren ve yakınmaya neden olan urakus anomalilerinin tedavisi cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Göbekten mesane kubbesine kadar urakus bütünüyle çıkarılır. Mesane ile yakın ilişkili ise veya mesane divertikülü varsa mesaneden bir kısım ile birlikte çıkarılması gereklidir. Bulgu vermeyen urakus kalıntılarının ve kistlerinin potansiyel olarak sorun yaratması nedeniyle ameliyat ile çıkarılması uygundur.
Rastlantısal olarak saptanan ve 6 aylıktan küçük olan bebeklerin herhangi bir yakınma ve bulgusu yoksa 1-1.5 yaşına kadar izlenir kapanmayan urakal açıklıklar ve kistler daha sonra ameliyat edilmelidir.
