Over Torsiyonu (Yumurtalık Dönmesi) Nedir?
Yumurtalıklar normalde bir ucu karın yan duvarında diğer ucu ise serbest halde dururlar. Bu bağ içerisinden kan damarları geçer. Over torsiyonu, yumurtalığın bağlarıyla birlikte kendi çevresinde bir ya da birkaç kez dönmesi ile ortaya çıkan acil bir durumdur ve çocuklardaki şiddetli karın ve kasık ağrılarının nadir görülen ancak çok önemli bir nedenidir. Klinik bulgular, çoğu zaman sadece over torsiyonunda karşılaşılan durumlar olmadığından tanıda gecikilmesi çok ciddi ve istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
Genelde kist ya da başka bir sebebe bağlı olarak büyümüş olan yumurtalıklarda ortaya çıkar. Tüplerin aşırı uzun olması gibi bazı doğuştan gelen nedenler de torsiyona yol açabilmektedir. Over torsiyonu hemen her zaman tek taraflıdır ve daha çok sağda görülür.
Her yaşta görülebilmekle birlikte olguların %15’ini çocuklar oluşturur.
Belirtileri Nelerdir?
En belirgin bulgusu, yumurtalığın döndüğü tarafta kasığa doğru yayılan şiddetli ve keskin bir ağrıdır. Yumurtalık kendi etrafında döndüğünde yumurtalığa olan kan akımı azalacağından dokular oksijensiz kalır ve kısmi bir çürüme (iskemi) durumu ortaya çıkar. Erken tanı konup tedavi edilmediğinde kısa zamanda dolaşımın bozulmasına bağlı olarak doku kaybı ortaya çıkabilir ve yumurtalık hayatiyetini yitirebilir.
Tanı Nasıl Koyulur?
Over torsiyonunda tanı genelde hastanın muayenesi ve ağrının şiddeti ile klinik olarak kuşkulanılır. Over torsiyonunda hastanın ağrısı tipiktir. Ayırıcı tanıda akut apandisitten, dış gebeliğe kadar pek çok durum dikkate alınmalıdır. Tanı için en kolay ve uygun tanı yöntemi ultrasonografidir. Ultrasonografide normalden büyük, kistik bir yumurtalık görülmesi önemlidir. Doppler ultrasonografi bulguları dolaşımın etkilenme derecesine ve torisyonun süresine bağlıdır. En ileri formunda dopplerde hiç kan akımı izlenemez. Over torsiyonun kesin tanısı laparoskopi veya laparotomi ile direkt görülerek konur.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Over tosiyonun tedavisi cerrahidir, tanı konduktan sonra acil koşullarda açık (laparotomi) ya da kapalı cerrahi yöntem (laparoskopi) tedavi edilmelidir. Operasyona kadar ağrıyı kontrol etmek için ağrı kesiciler kullanılabilir. Erken dönemde fark edilip ameliyat alındığında kalıcı hasar olmaz. Öncelikle dönen yumurtalık düzeltilir, dokunun durumuna göre çıkartılıp çıkartılmamasına karar verilir. Ancak ihmal edilmiş ya da geç kalınmış olgularda kan akımı uzun süre kesildiğinde over dokusunda nekroz meydana gelir. Yani bu dokular canlılığını kaybeder. Böyle bir durumda yumurtalığın alınması gerekir. Günümüzde, sağlam kalan dokunun hormon salgılama işlevinden yararlanmak amacıyla yumurtalığın yerinde bırakılması tercih edilmektedir. Ancak, eğer kitle varsa çıkarılmalıdır. Kız çocuklarda, özellikle sağ tarafta oluşan ağrılarda mutlaka yumurtalıklar ile ilgili sorun olup olmadığı da araştırılmalıdır.
