İnmemiş testis nedir?

Testis dokusu gelişim aşamasında bebek anne karnında iken öncelikle böbreklerinin hemen altında belirir. Bebek geliştikçe bir yandan testisler gelişip büyürlerken diğer yandan böbrek komşuluğundan ayrılarak kasık kanalı iç halkasına ardından kasık kanalından testislerin yerleşeceği torbaya doğru hareket ederler. Bu hareket tüm gebelik boyunca devam eder ve doğumdan kısa bir süre önce her iki testis torbaya yerleşir.

Tek veya her iki testisin bu inişi tamamlayamamasına bir başka deyişle torbaya yerleşememesine inmemiş testis denir. Zamanından önce doğan bebeklerde %30 oranında görülen inmemiş testis oranı 3 ay içinde %3’e 6 ay içinde de %1’e düşer.

 

Utangaç Testis (Retraktil Testis) Nedir?

Testislerin özellikle soğuğun etkisiyle veya çocuğun alt taraflarının ellenmesi gibi durumlarda yukarıya, kasıklara doğru kaçarak ortadan kaybolmasına utangaç testis denir. Testisler sıcak ortamlarda, örneğin çocuğun ateşinin çıktığı durumlarda, banyo küvetinde sıcak suyun içinde otururlarken veya çocuk uyurken bakıldıklarında çoğunlukla torbada görülürler.

Utangaç testis bir hastalık sayılmaz, çoğu zaman çocuğun ilerideki hayatında bir soruna yol açmaz ve herhangi bir tedavi ( ilaç veya ameliyat ) gerektirmez. Nadiren yaşın ilerlemesi ile testisin yukarda kaldığı durumlarda bildirilmiştir. Bu nedenle utangaç testislerin aralıklı muayene ile takibi daha uygundur.

 

İnmemiş Testis Tedavisi Ne Zaman Yapılmalıdır?

İnmemiş testis tedavisinin ideal yaşı 6-12 ay arasıdır. İdeal sperm sayısının korunması için 18 ay öncesi testisin torbaya indirilmesi gerekir. Daha büyük çocuklarda ise tespit edildikten hemen sonra ameliyat yapılması daha uygundur.

 

İnmemiş testis kısırlık ve testis tümörü gibi önemli problemlere neden olduğundan dolayı ameliyat edilmelidir. Ameliyat uygun zamanda ve ehil ellerde yapılmalıdır

 

İnmemiş Testis Tedavisi Nasıl Yapılır?

İnmemiş testis ile doğan her bebek doğumdan sonra 6 ay boyunca takip edilmelidir. 6 ay içinde torbaya inmeyen testisin bu süreden sonra inmesi beklenmez.

Torbada olmayan, inip çıkan, torbada ele gelmeyen testis tedavisinde en kesin ve hızlı tedavi ameliyattır.

Ameliyat tekniği testisin yerine göre değişmektedir. Torbaya yakın yerleşimli testisler torba üzerinden yapılan 1 cm’ lik bir kesiden  torbaya indirilebilir. Testisi torbaya uzak olan çocuklarda ise kasık üzerindeki 3 cm’lik bir kesiden testis torbaya indirilebilir. Çocuklar aynı gün evine taburcu edilir.

Belirti vermese de inmemiş testisli hastaların % 65 kadarında ameliyatta fıtık da tespit edilir ve eş zamanlı tedavisi yapılır.

Fizik muayenede torbada ya da kanalda tespit edilemeyen ultrasonda da görülemeyen testisler için üç durum olabilir. Bunlardan birincisi testis hiç oluşmaması, ikincisi oluştuktan sonra kendiliğinden eriyerek yok olması üçüncüsü ise karın içerisinde barsakların yanında kalmasıdır. Bu durumun netleştirilmesi için karın içerisine laparoskopi ile bakılmalıdır. Testis bulunursa aynı seansta aşağıya indirilmelidir. Eğer testis yeterince büyümemiş ve normal görünümde değilse aynı seansta çıkarılması gerekir. Karın içerisinde bulunamayan testislerde laparoskopi bitirilip aynı seansta kasık bölgesi ufak bir kesi ile açılıp erimiş testis aranmalı ve çıkarılmalıdır.

Her iki testisin de torbada hissedilmemesi durumunda acilen bebeğin cinsiyetinin kromozomal olarak test edilmesi ve hormonlarının kontrol edilmesini gerektirir. Bu kontroller Çocuk Endokrinolojisi doktorları tarafından yapılır.

 

İnmemiş Testis Ameliyat Olmazsa Neler Olur?

İnmemiş testis kısırlığa, testis kanserine, testis travmasına yatkınlığa ve çocukta psikolojik bozulmalara neden olabilir. Aynı zamanda inmemiş testis karşı tarafta ki normal testis dokusunu da olumsuz etkiler.

 

İnmemiş testis ilaç ile tedavi edilebilir mi?

İlaç ile testisin indirilmeye çalışılması çoğu zaman sadece vakit kaybıdır. Çünkü çok sınırlı hastada uygulanabilen ilacın etkisi kaybolduğunda %80’in üzerindeki hastada testis tekrar yukarı kaçar.

 

İnmemiş testis ameliyatı sonrası takip ve bakım nasıl olmalıdır?

Yıllık aralıklarla testis muayenesi gereklidir. Çocuğun sperm hücrelerinin zarar görüp görmediği sadece çocuk sperm analizi verme yaşına geldiğinde anlaşılabilir. Genel prensip olarak tek taraflı inmemiş testis olan çocuklarda baba olamama problemi %10 civarı iken çift taraflı olanlarda bu oran %70’e kadar yükselebilmektedir.

İnmemiş testisi olan çocuklarda özellikle genç yetişkin döneminde testis tümörü gelişim riski daha yüksektir. Bu nedenle hastaların muayenelerinin ve gerekirse kan testleri ve ultrason takiplerinin yapılması gereklidir.